തളര്‍ന്നും വളര്‍ന്നും വമ്പന്മാര്‍

മെഹുല്‍ ചോക്‌സി

പപ്പു 'എന്ന പേരിലാണ് വ്യവസായകള്‍ക്കിടയില്‍ മെഹുല്‍ ചോക്‌സി അറിയപ്പെടുന്നത്, ബാംഗ്ലൂരില്‍ വ്യവസായം തുടങ്ങിയ അദ്ദേഹം 22 കമ്പനികളുടെ ഉടമസ്ഥതയില്‍ പോയി ബോളിവുഡ് സര്‍ക്യൂട്ടില്‍ പതിവായി മാറി. ഡയമണ്ട് വ്യാപാരികള്‍ക്കിടയില്‍ മികച്ചയാളാകാന്‍ കുറച്ചു വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ചോക്‌സിയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞു. 
വലിയ വലിയ സമ്മാനങ്ങള്‍ നല്‍കി മികച്ച വ്യാപാരികളെ കയ്യിലെടുക്കുന്നത് ചോക്‌സിയുടെ ശീലമാണെന്നും അടക്കം പറച്ചിലുകളുണ്ട്.  പകല്‍ സമയങ്ങളില്‍ കോളജില്‍ പഠിക്കുകയും വൈകുന്നേരങ്ങളില്‍ അച്ഛനെ സഹായിക്കുകയും കച്ചവട തന്ത്രങ്ങള്‍ അച്ഛനില്‍ നിന്ന് പഠിക്കുകയും ചെയ്താണ് കൊച്ചു ചോക്‌സി വളര്‍ന്നത്. 
പിതാവ് ചിന്‍ഷി ചോക്ക്‌സി അന്തരിച്ചതിനെത്തുടര്‍ന്ന് 1985 ല്‍ അമ്പത് കോടി  സ്ഥാപനങ്ങള്‍ വാങ്ങുകയും ചെയ്തു. ചോക്‌സിയുടെ തന്റെ രണ്ടു മകള്‍അദാനായും അഞ്ജലിയുടേയും പേരില്‍ ഗീതാഞ്ജലി എന്ന പേര് കമ്പനിക്ക് നല്‍കി. ഗിലിന്‍, നക്ഷത്രം, അസ്മി, ഡി ഡാമാസ്, മായ, ഡയ, സങ്ങീനി തുടങ്ങി നിരവധി ബ്രാന്‍ഡുകള്‍ അടങ്ങിയതാണ് ഗീതാഞ്ജലിയുടെ ഉല്‍പന്നങ്ങള്‍. ഒന്നിലധികം റീട്ടെയില്‍ ഫോര്‍മാറ്റുകളില്‍ 4,000 പോയിന്റുകളുടെ വില്‍പ്പനയാണ് ചോക്‌സിയുടെ കമ്പനിയുടെ വിജയം.

സുബ്രതാ റോയി 

ഇപ്പോള്‍ ജയിലിലുള്ള ഒരു ഇന്ത്യന്‍ വ്യവസായിയാണ്  സുബ്രതാ റോയി. ന്യൂയോര്‍ക്കിലെ പ്ലാസാ ഹോട്ടല്‍, ആമ്പി വാലി സിറ്റി, ഫോഴ്‌സ് ഇന്ത്യ, ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ലാന്‍ഡ് ബാങ്കില്‍ നഗരങ്ങളില്‍ പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന, സഹാറ ഇന്‍ഡ്യ പരിവാറിന്റെ മാനേജിങ് വര്‍ക്കര്‍, ചെയര്‍മാന്‍ എന്നീ നിലകളില്‍ പ്രശസ്തനാണ് ഇദ്ദേഹം. റോയ് 1978ല്‍ കമ്പനി സ്ഥാപിച്ചു.
2012 ല്‍ ഇന്ത്യാ ടുഡേ, 2012 ല്‍ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ശക്തരായ 10 പേര്‍ക്കിടയില്‍ അദ്ദേഹത്തിനു സ്ഥാനം ലഭിച്ചു. 2004 ല്‍ സഹാറ ഗ്രൂപ്പ് ഇന്ത്യന്‍ ടൈം മാഗസിന്‍ ഇന്ത്യന്‍ റെയില്‍വേയ്ക്ക് ശേഷം ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ രണ്ടാമത്തെ തൊഴില്‍ദാതാവായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയുണ്ടായി. സഹാറ ഇന്ത്യ കുടക്കീഴില്‍ 14 ലക്ഷത്തോളം ജീവനക്കാര്‍ ഉണ്ട് ഈ കമ്പനിക്ക്.  ബീഹാറില്‍ 1948 ല്‍ ജനിച്ചു.   കൊല്‍ക്കത്തയിലെ ഹോളി ചൈല്‍ഡ് സ്‌കൂള്‍ ഗോരഖ്പൂരില്‍ ആദ്യകാല വിദ്യാഭ്യാസം. ഗവണ്‍മെന്റ് ടെക്‌നിക്കല്‍ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റിയൂട്ടില്‍ മെക്കാനിക്കല്‍ എന്‍ജിനീയറിങ്ങും പഠിച്ചു. ഗോരഖ്പൂരിലാണ് റോയി തന്റെ ആദ്യ ബിസിനസ്സ് തുടങ്ങിയത്.
1978ല്‍ ഒരു കമ്പനിയുമായി ചേര്‍ന്ന് സഹാറ ഫിനാന്‍സില്‍ ചേര്‍ന്ന് ഒരു ചിട്ടി ഫണ്ട് നടത്തി. 1990കളില്‍ റായ് ലക്‌നൗവില്‍ ആരംഭിച്ച സഹാറ സിറ്റി പദ്ധതി 217 സ്വയംപര്യാപ്ത ടൗണ്‍ഷിപ്പുകള്‍ ആരംഭിച്ചു.  അവിടെ നിന്ന്, ബിസിനസ് വൈവിധ്യങ്ങളുടെ വൈവിധ്യപൂര്‍ണ്ണമായ ശ്രേണിയില്‍ ഇന്ത്യയുടെ ഏറ്റവും വലിയ കോര്‍പ്പറേറ്റായി മാറി. സാമ്പത്തിക സേവനങ്ങള്‍, വിദ്യാഭ്യാസം, റിയല്‍ എസ്‌റ്റേറ്റ്, മീഡിയ, വിനോദം, ടൂറിസം, ഹെല്‍ത്ത്‌കെയര്‍, ഹോസ്പിറ്റാലിറ്റി എന്നിവയിലാണ് സഹാറാ ഗ്രൂപ്പ് കൂടുതല്‍ ശ്രദ്ധ പതിപ്പിക്കുന്നത്. 
1992 ല്‍ ഹിന്ദി പത്രമായ രാഷ്ട്രീയ സഹാറ ആരംഭിച്ചു. 1990 കളുടെ അവസാനത്തില്‍ പൂനെക്ക് സമീപമുള്ള ആമ്പി വാലി സിറ്റി പ്രോജക്ട് ആരംഭിച്ചു. 2000 ല്‍ സഹാറ ടി.വി പുറത്തിറങ്ങി, പിന്നീട് പിന്നീട് സഹാറ വണ്‍ എന്ന് പുനര്‍നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു.  2010 ല്‍ സഹാറ ലണ്ടനിലെ ഗ്രോസനെര്‍ ഹൗസ് ഹോട്ടലും ന്യൂയോര്‍ക്ക് നഗരത്തിലെ ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള പ്ലാസ ഹോട്ടലും വാങ്ങുകയും ചെയ്തു 2013 ല്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ പ്രളയത്തില്‍ ദുരിതാശ്വാസ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് സഹാറ സംഭാവന നല്‍കി. ഇതില്‍ ഒരു ലക്ഷം കുപ്പി വെള്ളം, പാക്കേജ് ചെയ്ത ജ്യൂസ്, ഭക്ഷണപ്പൊതികള്‍, മെഴുകുതിരികള്‍, മത്സരങ്ങള്‍ എന്നിവയും നല്‍കി. ഡോക്ടര്‍മാര്‍ക്കും സൗജന്യ മരുന്നുകള്‍ക്കും 25 മെഡിക്കല്‍ ഹെല്‍ത്ത് യൂണിറ്റ് വാനുകള്‍ ലഭ്യമായിരുന്നു. 10,000 പ്രീഫാബ്രിക്കേറ്റഡ് വീടുകള്‍ നിര്‍മ്മിച്ചുകൊണ്ട് പുനരധിവാസ പരിപാടികള്‍ക്ക് അവര്‍ സംഭാവന നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. 
വീരമൃത്യു വരിച്ച ജവാന്മാരുടെ 127 കുടുംബങ്ങള്‍ക്ക് ധനസഹായം നല്‍കുന്നതിനായും സുബ്രതാ റോയി മുന്‍കൈയെടുത്തു.

വിക്രം കോത്താരി

നിരോധിത പുകയില ഉത്പന്നമായ പാന്‍പരാഗ് കമ്പനിയുടെ സ്ഥാപകനായ മന്‍സൂഖ് ഭായി കോത്താരിയുടേയും ശാരദാ ബെന്നിന്റേയും മൂന്നു മക്കളില്‍ മൂത്തവനായാണ് ബനിയ കുടുംബത്തില്‍ വിക്രം കോത്താരിയുടെ ജനനം. ദീപക് കോത്താരിയും റീത്ത ബെന്നും സഹോദരങ്ങള്‍. പതിനാറാം വയസില്‍ കാന്‍പൂരിലേക്ക് വണ്ടി കയറിയ ഗുജറാത്തുകാരനായ മന്‍സൂഖ് ഭായി കോത്താരി ചെറിയ വ്യവസായ സ്ഥാപനങ്ങളിലൂടെ വളര്‍ന്ന് 1973ല്‍ പുകയില ഉത്പന്നങ്ങളുടെ രാജാവായ പാന്‍പരാഗിലേക്ക് എത്തിച്ചേര്‍ന്നു. കോത്താരി കുടുംബം വമ്പന്‍ വ്യവസായ സാമ്രാജ്യമായി വളരുന്നതിന്റെ ആദ്യ പടി. അച്ഛന്റെ പാന്‍പരാഗ് വ്യവസായത്തെ വിജയത്തിന്റെ കൊടുമുടിയിലെത്തിച്ചതില്‍ വിക്രമിന്റെ പങ്ക് വളരെ വലുതായിരുന്നു. ബിരുദ പഠനത്തിനുശേഷം അച്ഛനോടൊപ്പം വ്യവസായത്തിലേക്ക് ഇറങ്ങിയ  വിക്രമായിരുന്നു വ്യവസായത്തിന്റെ തലച്ചോറ്. കാന്‍പൂരിന്റെ പുകയില രാജാവ് എന്ന പേരും വിക്രമിന് കിട്ടി. പണം വന്നു കുമിഞ്ഞെങ്കിലും പാന്‍പരാഗ് വില്‌നക്കാരന്‍ എന്നത് സമൂഹത്തില്‍ ഒരു പോരായ്മയായി നിഴലിച്ചു. ഈ പേരുദോഷത്തില്‍ നിന്ന് എങ്ങനെ കരകയറാം എന്ന ചിന്തയില്‍ നിന്നാണ് 1992ല്‍ പേന കമ്പനി തുടങ്ങാന്‍ വിക്രം കോത്താരി തീരുമാനിച്ചത്. റോട്ടോമാക്‌സ് എന്ന് പേരും നല്‍കി. മെറ്റല്‍ പേന അടക്കം പത്തുതരം പേനകള്‍ ഇറക്കി മുന്നേറുന്നതിനിടെ അച്ഛന്‍ മന്‍സൂഖ് ഭായി വാര്‍ദ്ധക്യ സഹജമായ അസുഖത്താല്‍ തൊണ്ണൂറാം വയസില്‍ മരിച്ചു. ഇതോടെ കുടുംബം രണ്ടായി പിരിഞ്ഞു. സ്വത്ത് തര്‍ക്കവും ആരംഭിച്ചു. പാന്‍പരാഗ് കമ്പനി സഹോദരന്‍ ദീപക് കോത്താരിക്ക് സ്വന്തമായി. ഭാഗം വയ്പ്പില്‍ പേന അടക്കമുള്ള സ്‌റ്റേഷനറി ബിസിനസുകള്‍ വിക്രമിനും ലഭിച്ചു. സാധനയാണ് ഭാര്യ. ഏക മകന്‍ രാഹുല്‍ കോത്താരി.
നാല്‍പത്തഞ്ച് വര്‍ഷമായി ഇദ്ദേഹം വ്യവസായത്തില്‍ വിജക്കൊടി പാറിച്ച് നില്‍ക്കുന്നു. വ്യവസാരംഗത്തെ സംഭാവനകള്‍ മുന്‍നിര്‍ത്തി സര്‍ക്കാര്‍ വിക്രം കോത്താരിയെ ആദരിച്ചിട്ടുണ്ട്.